Κοινή ακμή
Η ακμή είναι ένα πολύ συχνό δερματικό νόσημα.Προσβάλλει περίπου το 85% των νέων ανθρώπων.Η ακμή συνήθως πρωτοεμφανίζεται κατά την εφηβεία,μπορεί όμως να πρωτοεμφανιστεί σε ηλικία άνω των 25 ετών,κυρίως σε γυναίκες.Υπάρχει σαφής οικογενειακή προδιάθεση.Η πλειοψηφία των ασθενών με κυστική ακμή,έχουν γονείς με ιστορικό σοβαρής ακμής.
Η ακμή είναι μια χρόνια πάθηση.Η διάρκεια της μπορεί να είναι από μερικούς μήνες,μέχρι και πάνω από 20 χρόνια.Στις γυναίκες παρατηρείται συχνά μια έξαρση λίγο πριν την έμμηνο ρύση.Το εξάνθημα της ακμής είναι πιο έντονο σε σημεία που υποβάλλονται σε μηχανική τριβή,όπως σε περιοχές που έρχονται σε επαφή με καπέλο.
Οι βλάβες τις ακμής είναι φλεγμονώδεις και μη φλεγμονώδεις.Στις φλεγμονώδεις βλάβες ανήκουν οι βλατίδες,οι φλύκταινες και τα οζίδια(κύστεις).Στις μη φλεγμονώδεις βλάβες ανήκουν οι κλειστοί(λευκοί) φαγέσωρες και οι ανοικτοί(μαύροι) φαγέσωρες.Στο κέντρο των φλύκταινων,παρατηρείται πυώδες υλικό,ενώ τα οζίδια μπορεί να διαπυηθούν και να σχηματιστούν κύστεις.Ο σχηματισμός κύστεων οδηγεί συχνά σε σχηματισμό ουλών,που προκαλούν μικρή ή μεγάλη δυσμορφία.
Τα 3 κύρια είδη ακμής είναι η φαγεσωρική,η βλατιδοφλυκταινώδης και η κυστική ακμή.Είναι σημαντικό να καθοριστεί το είδος της ακμής του ασθενούς,γιατί για κάθε είδος απαιτείται διαφορετική θεραπεία.Επίσης είναι σημαντικό να καθοριστεί η προδιάθεση του ασθενούς για των σχηματισμό ουλών,οπότε απαιτείται πιο επιθετική θεραπεία.Η ακμή εντοπίζεται κυρίως στο πρόσωπο,στο λαιμό,στη ράχη και στο θώρακα.
Η διάγνωση της ακμής είναι εύκολή και δεν απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος.Σε υποψία ενδοκρινολογικής διαταραχής,γίνεται ορμονολογικός έλεγχος για free testosterone,FSH,LH και DHEAS.Σε γυναίκες με ορμονικές διαταραχές συνιστάται και η λήψη αντισυλληπτικών.
Θεραπείες ακμής:Με την αγωγή της ακμής αντιμετωπίζονται όλοι οι παράμετροι,όπως το λιπαρό δέρμα,οι αποφραγμένοι πόροι και οι μολυσμένοι πόροι.
Σε ήπια ακμή,η αγωγή που ακολουθείται είναι τοπική.Έτσι μπορεί να δωθούν τοπικά αντιβιοτικά,βενζοικό υπεροξείδιο,τοπικά ρετινοειδή,ή συνδυασμοί τους.Προτιμώνται γενικότερα τα σκευάσματα που συνδυάζουν δύο κατηγορίες ουσιών.Σε μια ακμή με έντονη την παρουσία φαγεσώρων,συνίσταται η εξαγωγή των φαγεσώρων με φαγεσωροεξαγωγέα.
Σε μια μέσης βαρύτητας ακμή,συνίσταται η λήψη από του στόματος αντιβιοτικών,συνήθως δοξυκυκλίνης,μινοκυκλίνης και αζιθρομυκίνης,σε συνδυασμό με τοπικά ρετινοειδή..Σε γυναίκες μπορεί να δωθούν και αντισυλληπτικά,αλλά υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών και άλλων νοσημάτων.
Σε βαριά ακμή με πολλά οζιδια και κύστεις και τάση για ουλοποίηση,συνίσταται ευθύς εξαρχής η λήψη από του στόματος ισοτρετινοίνης,για 5-6 μήνες μέχρι την συνολική λήψη δόσης 120mg-150mg ανά χιλιόγραμμο σωματικού βάρους.η λήψη ισοτρετινοίνης συνίσταται και σε περιπτώσεις ανθεκτικής σε προηγούμενες θεραπείες μέσης βαρύτητας ακμή.Η ισοτρετινοίνη είναι το πιο ισχυρό όπλο στην φαρέτρα του δερματολόγου και επιτυγχάνει πλήρη ύφεση της ακμής στις περισσότερες των περιπτώσεων.
Πρέπει να τονιστεί ότι πριν την έναρξη θεραπείας με ισοτρετινοίνη,γίνεται ηπατικός έλεγχος για τρανσαμινάσες και έλεγχος τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης αίματος.Η ισοτρετινοίνη είναι τερατογόνος.Για αυτό πρέπει να αποφευχθεί η κύηση καθόλη την διάρκεια της αγωγής,καθώς και για 2 μήνες μετά.Είναι εξαιρετικά σημαντική η αντισύλληψη,εφόσον αποφασιστεί η λήψη της.Η γυναίκα ασθενής πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική και υπεύθυνη.
Συμπέρασμα:Η θεραπεία της ακμής απαιτεί συνεργασία του ιατρού με τον ασθενή.Απαιτείται υπομονή και συμμόρφωση του ασθενούς,καθώς η θεραπεία διαρκεί ικανό χρονικό διαστημα.Επίσης απαιτούνται ένα με δύο μήνες για να εμφανιστούν τα πρώτα αποτελέσματα.